door Flinndal Sport
Gepubliceerd op donderdag 23 januari 2020
“If you want to live a happy life, tie it to a goal, not to people or things.”
Albert Einstein, met een quote aangaande ons onderwerp deze maand: het stellen van doelen.[1] De vorige keer hadden we het over de winterdepressie deze maand, de Blue Monday en de aanmaak van melatonine (bron). Deze keer sluiten we hierop aan met het belang van doelen. We benoemen slechte manier van denken en doelen stellen, we maken de omslag naar hoe deze goed te formuleren. We benoemen het belang hierbij en geven kenmerken en tips hoe deze op te stellen. Met andere woorden: jij wil je doelen behalen, wij helpen je deze juist te formuleren.
Denken en gemoedstoestand
Allereerst duiken we in de situatie waarin men vaak, met name in deze maand, kan verkeren: een fase van een lagere gemoedstoestand. De een veert (in deze maand) betrekkelijk snel op na een tegenslag of vervelende gebeurtenis, de ander kan zich, eventueel langdurig, erg rot voelen of in een depressie raken. Gedachtepatronen blijken mede te bepalen of iemand wel of niet in een depressieve toestand raakt na tegenslag.[1] We noemen zeven manieren van denken die voorkomen en niet tot nauwelijks constructief blijken.[2]
Aangeleerde hulpeloosheid
Mensen die zichzelf hebben aangeleerd dat ze geen invloed hebben op het verloop van hun eigen leven. Het gevolg is vaak een bepaalde mate van passiviteit, waarbij wordt gedacht dat ze niets kunnen veranderen aan hun situatie. Negatieve spiraal
Mensen met een depressieve inslag gaan nogal eens herkauwen. Steeds opnieuw maalt door hun hoofd wat er allemaal fout is (gegaan), wat voorkomt dat ze met de situatie leren omgaan of dat ze situatie verwerken.Weinig veerkracht
Het ontbreken van veerkracht en incasseringsvermogen. Mensen kunnen in bepaalde fases minder goed zijn in het verleggen van hun aandacht naar positieve aspecten van hun leven. Hierdoor kunnen ze makkelijker slachtoffer zijn van hun eigen negatieve gedachten.Selectief herinneren
Depressie veroorzaakt een selectief geheugen en andersom kan een selectief geheugen een depressieve gemoedstoestand tot gevolg hebben. Wanneer we selectief herinneren, zijn we geneigd eerder naar onze ‘fouten’ te kijken dan naar de positieve aspecten.Aan zelfmedicatie doen
Mensen willen zich soms beter voelen en wenden zich dan tot drugs of alcohol als gevolg of gaan veel eten. Dit brengt kortstondige verlichting maar kan op de lange termijn zeer negatieve gevolgen hebben.Niet probleemoplossend gedrag
Vaak maken mensen het zichzelf nog moeilijker door toe te geven aan gedrag wat hun situatie nog moeilijker maakt. In zulke gevallen zijn ze niet slechts passief of hulpeloos, ze dragen actief bij aan de verergering van de status.Onhaalbare doelen nastreven
Proberen iets onhaalbaars te bereiken en vervolgens stil blijven staan bij het onvermogen dat doel te behalen. Mensen die zich losmaken van onhaalbare doelen, zijn mentaal gezonder.
Met het laatste punt duiken we dan ook exact in op het aspect waar we mee begonnen: doelen stellen.
Belang doelen
Waarom is het belangrijk om doelen te stellen voor jezelf? Als volgt een overzicht.
Doelen geven duidelijkheid.
Doelen geven je een bepaald beeld van wat je wil in het leven en wat je wil bereiken in een bepaalde periode. Het is bijzonder belangrijk om duidelijkheid te hebben in het leven, waarbij de mate waarin natuurlijk verschilt per persoon.[3] Het hebben van duidelijke doelen echter, zo geldt voor eenieder, zal je begeleiden door het proces van het bereiken van de successen die je wenst. Doelen geven richting.
Een ander belangrijk aspect waar elk individu behoefte aan heeft: voldoening. Je doel moet betekenisvol zijn en de behoefte van iemand vervullen.[3] Met een doel geef je in feite in woorden weer wat je wil bereiken in je leven en zal je op den duur dat cruciale gevoel van voldoening geven. Belangrijk: door je gevoel haalbaar te maken, waar we later op terugkomen, vergroot je dit gevoel van voldoening. Doelen geven betekenis.
Doelen geven betekenis aan de successen die je wil bereiken. Zodra je je doelen noteert, programmeer je jezelf om te werken aan deze doelen. Wanneer je een sterke betekenis geeft aan deze doelen, zal dat ertoe leiden dat je in je onderbewustzijn gedurende de hele dag aan het werk gaat met deze doelen: op de achtergrond zullen deze altijd in enige mate aanwezig zijn.[3]
Kenmerken goede doelen
Een goede doelstelling is dus inspirerend en motiverend en sturend aan het gewenste gedrag, met als gevolg een grotere perceptie van voldoening en een grotere kans op persoonlijke successen. Wat zijn kenmerken echter van het formuleren van een goed doel?[4][5]
- Er is een balans tussen haalbare doelen en uitdagend geformuleerde doelen. Simpeler gezegd moet het doel haalbaar zijn maar moet het je wel uitdagen om het te behalen.
- Een goed doel is meetbaar. Het doel moet elk moment kunnen worden gemeten, waarbij aan het einde bijna letterlijk een score kan worden gegeven voor het al dan niet behaalde. Belangrijk factor hierbij: reflectie en feedback. Door stil te staan bij voortgang en hier bewust van te zijn, vergroot je de kans op persoonlijk succes.
- Bij complexe lange termijndoelen zijn tussendoelen aangegeven. Tussentijdse meetmomenten, waarbij de haalbaarheid wordt vergroot.
- Er zijn afspraken of richtlijnen over het bijstellen van doelen wanneer deze niet of juist te makkelijk worden behaald. Cruciaal hierbij: het niet behalen van doelen hoeft niet direct te betekenen dat terug wordt gevallen op een van de genoemde doemdenkscenario’s zoals in het begin genoemd. Door bijtijds kritisch maar opbouwend te reflecteren op de voortgang en het formuleren van de doelen kan bijtijds het een en ander bijgesteld worden.
Met andere woorden: haalbaarheid, meetbaarheid, reflectie en bijstelling. Dat zijn de kernfactoren van goede dan wel goed opgestelde doelen.[5][6]
Methodes
Hoe kun je doelen vormgeven? Oftewel, welke methodes kun je aanhangen deze vorm te geven? Met dit viertal voorbeelden kun je een start maken.
ER-doelen.
Gebruik je bijvoorbeeld als algemeen uitgangspunt. ER-doelen zijn na te streven, maar niet-meetbare doelen zoals beter, goedkoper, sportiever. Wil je doelen een meer sturende rol geven, dan moeten je ER-doelen worden vertaald naar concrete doelen: Ik wil deze week drie keer naar de sportschool zijn geweest, ik wil vijf kilo zijn afgevallen in twee maanden, ik wil mijn moeder minimaal één keer per week bellen. AMORE.
Van belang als je hogere doelstellingen opstelt, doelen die verder in de toekomst liggen. AMORE is een acroniem voor Ambitieus, Motiverend, Onderscheidend, Relevant en Echt. MAGIE.
Gebruik je bij vertaling van de missie naar strategische/tactische doelen. Is een acroniem voor Meetbaar, Acceptabel, Gecommuniceerd, Inspirerend en Engagerend. SMART.
Geformuleerde doelen geven concreet aan wanneer welke resultaten bereikt moeten zijn. Is een acroniem voor Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdsgebonden.
Op laatstgenoemde duiken we dan ook wat dieper in. Je doelen SMART maken, betekent dat je je ideeën verduidelijkt, je inspanningen focust en dat je op een productieve manier je tijd en middelen inzet waardoor je kansen worden vergroot dat je bereikt wat je wilt. We zoomen in op deze methode.
Specifiek.
Je doel zou duidelijk en specifiek moeten zijn. Zo niet, is het lastig om je te focussen op je doel en echt gemotiveerd te zijn om het te behalen. Je maakt je doel specifiek door de volgende vijf vragen te beantwoorden bij het opstellen van je doel.- Wat wil ik bereiken?
- Waarom is dit doel belangrijk?
- Wie is er bij betrokken?
- Waar vindt het plaats?
- Welke middelen of limieten zijn van toepassing?
Meetbaar.
Erg belangrijk dat je doelen meetbaar zijn, alleen dan kun je vooruitgang opmerken en gemotiveerd blijven. Bovendien kun je de opgestelde deadlines behalen en hier voldoening uit halen. Om je doel meetbaar te maken, zou je jezelf het volgende af moeten vragen.- Hoeveel?
- Hoe weet ik wanneer ik mijn doel bereikt heb?
Acceptabel.
Je doel zou realistisch en bereikbaar moeten zijn. Het mag en moet tot op zekere hoogte zeker een uitdaging zijn, maar het moet wel mogelijk blijven. Houd het dus wel leuk voor jezelf en laat het niet voelen als een straf. Een acceptabel doel zou de volgende vragen moeten kunnen beantwoorden. - Hoe kan ik dit doel bereiken?
- Hoe realistisch is het doel, met het oog op andere beperkingen zoals financiële factoren?
Relevant.
De relevantie gaat om het maken van overwegingen bij je doelen. Is het doel wel zinvol voor jou? Lig het doel in lijn met andere doelen in je leven? Bij een relevant doel kun je de volgende vragen bevestigen. - Is het de moeite waard?
- Is het de juiste tijd om dit doel te behalen?
- Komt het overeen met andere doelen?
- Ben ik de juiste persoon om dit doel te bereiken?
- Past het doel in de huidige sociaaleconomische situatie?
Tijdsgebonden.
Bij het opstellen van doelen dien je er tijden aan te verbinden. Deadlines bijvoorbeeld waar je je op kan concentreren. Door de doelen tijdsgebonden te maken, kun je gericht te werk gaan en prioriteiten stellen. Zo kun je je doel belangrijker maken dan andere dagelijkse bezigheden. Een tijdsgebonden doel beantwoordt de volgende vragen.- Wanneer?
- Wat heb ik over zes weken bereikt?
- Wat heb ik over zes maanden bereikt?
- Wat kan ik vandaag doen?
Concluderend
Samenvattend belangrijk hierbij: ga structureel te werk. Neem de tijd. Schrijf voor jezelf op welke doelen je wil bereiken, wanneer, hoe en wat je nodig hebt om dit te kunnen bereiken. Stel tussendoelen op, kleinere doelen die je naar het grote doel leiden. Maak het persoonlijk, houd het haalbaar. Kijk reflecterend terug op je vorderingen en beloon jezelf hierbij. Trots op tussentijdse behaalde vorderingen mag niet ontbreken. Het opstellen van doelen kan van enorme impact zijn op je gemoedstoestand en vice versa.
“Obstacles are those frightful things you see when you take your eyes off your goal.”
Henry Ford. Keep your eyes on the goal. Ga voor goud.
Bronnen
- [1] https://www.psychologytoday.com/intl/blog/science-choice/201601/10-reasons-why-some-us-are-so-vulnerable-depression
- [2] http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.553.1396&rep=rep1&type=pdf
- [3] https://s3.amazonaws.com/academia.edu.documents/52372972/feedback1.pdf?response-content-disposition=inline%3B%20filename%3DThe_Effects_of_Goal_Setting_External_Fee.pdf&X-Amz-Algorithm=AWS4-HMAC-SHA256&X-Amz-Credential=AKIAIWOWYYGZ2Y53UL3A%2F20200123%2Fus-east-1%2Fs3%2Faws4_request&X-Amz-Date=20200123T112307Z&X-Amz-Expires=3600&X-Amz-SignedHeaders=host&X-Amz-Signature=2158896c6fa70ae02aee3854fce7778859548b760ce6c8c9f1b01d66f5e60167
- [4] https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0272494407000540
- [5] https://static1.squarespace.com/static/5b0b8f55365f02045e1ecaa5/t/5b14d215758d46f9851858d1/1528091160453/Lunenburg%2C+Fred+C.+Goal-Setting+Theoryof+Motivation+IJMBA+V15+N1+2011.pdf
- [6] https://www.researchgate.net/profile/Gary_Latham2/publication/232501090_A_Theory_of_Goal_Setting_Task_Performance/links/57d0e85108ae5f03b489170d/A-Theory-of-Goal-Setting-Task-Performance.pdf
